Examination of Social Support, Burnout, and Hopelessness Levels Perceived by Mothers with Children in Need of Special Education in terms of Sociodemographic Characteristics: A Cross-Sectional Study from a Rural Region of Turkey
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8154961Keywords:
Mother, Child with Special Needs, Social Support, Burnout, HopelessnessAbstract
This study aimed to examine the perceived social support, burnout, and hopelessness levels among mothers with children with special educational needs in terms of socio-demographic characteristics. In this descriptive study, the target population was mothers of children with special educational needs residing in rural areas of Hakkari Province, located in the Eastern Anatolia Region of Turkey. The study data was collected using the Personal Information Form, Multidimensional Perceived Social Support Scale, Maslach Burnout Scale, and Beck Hopelessness Scale. The study included 95 voluntary participants, who were generally from low socioeconomic backgrounds and had low levels of education and income. According to the results of the study; As the education level increases, the perceived family and friend support of the mother increases. It has been observed that the perceived special human support of a civil servant mother is higher than that of a mother working in the private sector. It was determined that mothers with extended family type had higher perceived social support and lower burnout levels compared to mothers with nuclear and split family types. It was determined that the burnout levels of mothers with mentally retarded children were higher than those of mothers with physically disabled children. As a result, it was determined that as the social support perceived by the mothers increased, the level of burnout decreased, and as the burnout decreased, the hopelessness decreased. In line with this result, it was determined that social support is an important parameter in the prevention of burnout and hopelessness in mothers with children in need of special education.
References
Akandere, M., Acar, M. V& Baştuğ, G. (2009). Zihinsel ve Fiziksel Engelli Çocuğa Sahip Anne ve Babaların Yaşam Doyumu ve Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 23-32.
Akmaniş, B. Otistik Çocuğu Olan Annelerin Algıladıkları Sosyal Desteğe Göre Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi İstanbul, 2010
Arıcıoğlu, A., & Gültekin, F. (2017). Zihinsel Engelli Çocuk Annelerinin Sosyal Destek ve Gelecek Algıları: Psikolojik Danışmanların Rolleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 1-26.
Beck, A.T., Weissman, A., Lester, D., Trexler, L. (1974) The measurement of pessimism: the hopelessness scale. J Consult Clin Psychol, 42(6), 861-865.
Bora, S., Özkardeş, O. (2021). Otizmli ve Down Sendromlu Çocuğu Olan Ailelerde Sosyal Destek Algısı ve Aile İşlevselliğinin Psikolojik İyi Oluş Üzerindeki Etkisi. Social Sciences Research Journal, 10 (3), 580-593.
Bumin, G., Günal, A., & Tükel, Ş. (2008). Anxiety, Depression And Quality of Life in Mothers of Disabled Children, S.D.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 15(1), 6-11
Burisch, M. (2006). Das Burnout-Syndrom: Theorie Der İnneren Erschopfung (The burnout syndrome: theory of internal exhaustion). Heidelberg: Springer Medizin Verlag.
Ceylan, R., & Aral, N. (2007). An Examination of The Correlation Between Depression And Hopelessness Levels İn Mothers of Disabled Children. Social Behavior and Personality: an international journal, 35(7), 903-908.
Ciğerli, Ö., Topsever, P., Alvur, T.M., & Görpelioğlu, S. (2014). Engelli Çocuğu Olan Anne-Babaların Tanı Anından İtibaren Ebeveynlik Deneyimleri: Farklılığı Kabullenmek. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 8(3), 86-92.
Cin, F.M., Aslan Aydın, M., Arı, E. (2017). Zihinsel Engelli Bireye Sahip Olan Ebeveynlerin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(31), 19-32.
Coşkun, Y. & Akkaş, G. (2009). Engelli Çocuğu Olan Annelerin Sürekli Kaygı Düzeyleri ile Sosyal Destek Algıları Arasındaki İlişki, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 10(1), 213-227.
Çengelci, B. (2009). Otizm ve Down Sendrom’lu Çocuğa Sahip Annelerin Kaygı Umutsuzluk ve Tükenmişlik Duygularının Karşılaştırılması. Ege Eğitim Dergisi, 10 (2), 1-23. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/egeefd/issue/4909/67236.
Çınar, Y. (2016). Psikolojik Danışmanların Tükenmişlik Düzeyleri ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Dönmez, N.B, Bayhan, B., Artan, İ. (1998). Engelli Çocuğu Olan Ailelerin Yaşam Döngüsü İçinde Karşılaştıkları Sorunların İncelenmesi. I. Ulusal Evde Bakım Kongresi Kitabı. İstanbul: Marmara Üniversitesi Basımevi; 1998. s. 143-152.
Durak A. (1994) Beck Umutsuzluk Ölçeği (BUÖ) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 1-11.
Durak, A. & Palabıyıkoğlu, R. (1994). Beck Umutsuzluk Ölçeği Geçerlilik Çalışması. Kriz Dergisi, 2(2), 311-319.
Durat, G., Atmaca, G.D., Ünsal, A., Kama, N. (2017). Özel Gereksinimi Olan Çocukların Ailelerinde Umutsuzluk ve Depresyon. Osman Gazi Tıp Dergisi, 39(3), 49-57.
Duygun, T. & Sezgin, N. (2003). Zihinsel Engelli ve Sağlıklı Çocuk Annelerinde Stres Belirtileri, Stresle Başaçıkma Tarzları ve Algılanan Sosyal Desteğin Tükenmişlik Düzeyine Olan Etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 18(52), 37-52.
Ediz Ç, Kavak Budak F. (2023). Effects of psychosocial support-based psychoeducation for Turkish pregnant adolescents on anxiety, depression and perceived social support: a randomized controlled study. Rural and Remote Health, 23: 7553. https://doi.org/10.22605/RRH7553
Eker, D., Arkar, H., Yaldız, H. (2001). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin Gözden Geçirilmiş Formunun Faktör Yapısı, Geçerlik ve Güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1): 17-25.
Eripek, S. (1996). Zihinsel Engelli Çocuklar. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları No: 41, s. 137–154, Eskişehir.
Ersoy, A. F., & Buluş, S. (2019). Engelli çocuğu olan annelerde tükenmişlik: Nitel bir çalışma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(3), 764-781.
Fışıloğlu, A. & Fışıloğlu, H. (1997). İşitme Engelli Birey ile Değişim Sürecindeki Ailelerin Karşılaştıkları Sorunlar (s. 23-25). A. N. Karancı (Ed.), Farklılıkla Yaşamak: Aile ve Toplumun Farklı Gereksinimleri Olan Bireylerle Birlikteliği. Türk Psikologları Derneği Yayınları, Ankara.
Girgin, G., Baysal, A. (2005). Tükenmişlik Sendromuna Bir Örnek: Zihinsel Engelli Öğrencilere Eğitim Veren Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeyi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4(4), 172-186.
Güven, Y. (2003). Özel Eğitime Giriş. A. Kulaksızoğlu (Ed.), Farklı Gelişen Çocuklar. (s.57-80). Epsilon Yayıncılık, İstanbul.
Herken, H., Turan, M., Şenol, S., & Karaca, S. (2000). Down Sendromlu Çocuğu Olan Anne Babaların Depresyon Düzeyleri ve Depresyonla Başa Çıkma Becerileri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 7, 143-52.
Karadağ, G. (2009). Engelli Çocuğa Sahip Annelerin Yaşadıkları Güçlükler ile Aileden Algıladıkları Sosyal Destek ve Umutsuzluk Düzeyleri. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(4), 315-322.
Kristensen, T. S., Borritz, M., Villadsen, E. & Christensen, K. B. (2005). The Copenhagen burnout ınventory: A New tool for the assessment of burnout. Work and Stress, 19(3), 192-207.
Kurt, A.S., Tekin, A., Koçak, V., Kaya, Y., Özpulat, Ö., & Önat, H. (2013). Zihinsel Engelli Çocuğa Sahip Anne Babaların Karşılaştıkları Güçlükler. Turkiye Klinikleri Journal of Pediatrics, 17(3), 158-63
Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The Measurement of Experienced Burnout. Journal of Occupational Behaviour, Vol: 2, 99-113.
Schaefer, C., Coyne, J. C., ve Lazarus, R. S. (1981). The Health-Related Functions Of Social Support. Journal of behavioral medicine, 4(4), 381-406.
Seber, G., Dilbaz, N., Kaptanoğlu, C., Tekin, D. (1993). Umutsuzluk ölçeği: geçerlilik ve güvenirlilik. Kriz Dergisi, 1(3), 139-142.
Siklos, S. ve Kerns, KA (2006). Otizmli ve Down sendromlu çocukların ebeveynlerinde sosyal destek ihtiyacının değerlendirilmesi. Otizm ve Gelişimsel Bozukluklar Dergisi, 36 (7): 921-933.
Traustadottir, R. (1991). Mothers who care: Gender, disability, and family life. Journal of Family İssues, 12(2), 211-228.
Tunç, S., Özkardaş, O. (2020). Otizmli Çocuğu Olan Annelerde Algılanan Sosyal Desteğin Anksiyete ve Ebeveyn Tükenmişliği Üzerindeki Etkisi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 9(4): 247-253.
Türkoğlu, N. (2001). Zihinsel Engelli Çocukların Anne, Baba ve Kardeşlerinin Kaygı Düzeylerine Etki Eden Etmenlerin İncelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Yıldırım, A., Hacıhasanoğlu, R., Karakurt, P. (2012). Engelli Çocukların Annelerinin Ruhsal Durumlarının Belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi Florance Nightinagle Hemşirelik Dergisi, 20(3), 200- 209.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 WORLD WOMEN STUDIES JOURNAL
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
