Experiencing Activism Through Virtual Reality Narratives: The Theme of “Sisterhood” and The Sample of Fight Back VR

Abstract

Teknolojik gelişmelerle birlikte devamlı çeşitlenen yeni anlatı araçları, bu araçların toplumsal işlerlik kazanmasıyla birlikte, içerik ve biçim kurgusu konularını önemli hale getirmektedir. Çünkü her yeni araç, kendinde ona özgü nitelikler barındırmakta ve o nitelikler etrafında anlam kazanmaktadır. Teknolojik araçların toplumla olan güçlü ilişkisi, ortaya konulan aracın toplumsal faydasını da gündeme taşımaktadır. Sanal gerçeklik teknolojileri ve iletişime olan etkileri, gündemdeki tartışma konularından biridir. Çünkü sanal gerçeklik teknolojisi bir deneyim etkisi yaratmakta ve bu etkide deneyimleyen kişiyi güçlü bir anlatı içinde var kılmaktadır. Dolayısıyla mevcut içeriğin hangi yapıda neyi kapsadığı gibi bir soru önemli olmaktadır. Bu önem kendisini, SG (Sanal Gerçeklik) anlatılarında işlenen toplumsal meselelerin deneyime dönüşmesi ile göstermektedir. Bu çalışma, sanal gerçeklik teknolojilerinin toplumla kurduğu ilişkiye ve SG içeriğinin toplumsal faydaya dönüşebilme potansiyeline odaklanmaktadır.  Böylece, toplumsal cinsiyet konusunu, 360 derece anlatı biçimiyle aktaran “Fight Back VR” çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Belirlenen örneklem, yapısal anlambilim çözümleme yöntemi olan, Greimas’ın Eyleyensel Modeli üzerinden analiz edilmektedir. Analizden elde edilen sonuca göre, SG’nin daldırma, mevcudiyet, bedenleşme ve deneyim gibi etkileri, ortaya konan anlatı içeriğini anlamsal faydaya dönüştürmektedir. Toplumsal cinsiyet meselesini kadın sorunları üzerinden ele alan “Fight Back VR” katılımcıyı, “kahraman” olarak konumlamakta ve kahramanın anlatı içindeki mücadelesi eylemsel bir etki yaratmaktadır. Bu etki hem hikâyede hem de katılımcının bireysel yaşamında eğitici-öğretici bir rol üstlenmektedir. Böylece sanal gerçeklik anlatıları, bireysel bir deneyim alanı yaratmasına rağmen, anlatı konusu ve özellikleriyle “deneyim aktivizmi” kavramını ortaya çıkarmaktadır.