Sanal Gerçeklik Anlatılarında Deneyim Aktivizmi: “Kız Kardeşlik” Teması Ve Fight Back VR Örneği

Yazarlar

  • Ümmühan MOLO İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.8431076

Anahtar Kelimeler:

Aktivizm- Deneyim aktivizmi- Eyleyensel model- Greimas- Sanal gerçeklik

Özet

The continuous diversification of new narrative tools due to technological advancements highlights the significance of content and form issues in fiction, as these tools gain social functionality. Each new tool possesses distinct features that imbue it with meaning. The strong relationship between technological tools and society brings the social benefits of these tools to the forefront. Among the hotly debated topics is the impact of virtual reality technologies on communication. Virtual reality creates an immersive experience, enveloping individuals within compelling narratives. Consequently, understanding the structure of the existing content becomes crucial, particularly in the transformation of social issues into experiential Virtual Reality (VR) narratives. This study focuses on exploring the connection between virtual reality technologies and society, as well as the potential of VR content to contribute to social benefit. The chosen sample for analysis is “Fight Back VR,” which employs a 360-degree narrative format to address gender-related themes. The determined sample is analyzed through Greimas’ Actantial Model, which is a structural semantics analysis method. The results indicate that VR’s effects, such as immersion, presence, embodiment, and experiential engagement, enhance the narrative content, converting it into semantic benefit. “Fight Back VR” addresses gender issues through the lens of women’s experiences and positions the participant as a heroic figure. The participant’s struggle within the narrative creates a sense of action, which plays an educational role both within the story and the individual lives of the participants. Thus, although virtual reality narratives create a personalized experiential space, they also embody the concept of “experiential activism” through their narrative subject matter and distinctive features. Because it positions the participant as a part of the story, and even as a guide.

Referanslar

Agacinski, S. (1998). Cinsiyetler siyaseti. (İ. Yerguz, Çev.). Ankara: Dost Kitabevi.

Bayhan, V. (2013). Beden sosyolojisi ve toplumsal cinsiyet. Toplumsal cinsiyet 1. (Edt. C. Ö. Özmen). Sayı 63, Ankara: Doğu Batı Düşünce Dergisi, s. 147-164.

Bektaş Durmuş, S. (2020). Bir dijital aktivizm biçimi olarak hashtag aktivizmi. İhsan Eken ve Başak Gezmen(Edt.), Dijital dünya ve teknolojik gelişmelerin sosyal bilimlere etkisi içinde (s.393-425). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.

Berktay, F. (2006). Tarihin cinsiyeti. İstanbul: Metis Yayınları.

Boas, Y. A. G. V. (2013). Overview of virtual reality technologies. In Interactive Multimedia Conference.

Bora, A. (2005). Kadınların sınıfı ‘ücretli ev emeği ve kadın öznelliğinin inşası’. İstanbul: İletişim Yayınları.

Bryson, S. (2013). Virtual reality: A definition history-a personal essay. arXiv preprint arXiv:1312.4322.

Chatman, S. (2009). Öykü ve söylem. (Ö. Yaren, Çev.). Ankara: De Ki Yayınları.

Coelho, C., Tichon, J., Hine, T. J., Wallis, G., Riva, G. (2006). Media presence and inner presence: the sense of presence in virtual reality technologies. From communication to presence: Cognition, emotions and culture towards the ultimate communicative experience, 11, 25-45.

Crary, J. (2004). Gözlemcinin teknikleri, on dokuzuncu yüzyılda görme ve modernite üzerine (E. Daldeniz, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.

Doğan, İ. (2000). Sosyoloji: kavramlar ve sorunlar. İstanbul: Sistem Yayıncılık.

Dökmen, Z. (2012). Toplumsal cinsiyet ‘sosyal psikolojik açıklamalar’. İstanbul: Remzi Kitapevi.

Gedik, E. (2020). Dünyada ve Türkiye’de dijital feminizm incelemesi: Gençlerin dijital aktivizm deneyimleri. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi, (5), 123-136.

Giddens, A. (2000). Sosyoloji. (H. Özel ve C. Güzel, Haz.). Ankara: Ayraç Yayınevi.

Göksu, N. F., Bektaş Durmuş, S. (2019). Sosyal politikalar bağlamında dijital aktivizm. H. Boztepe Taşkıran ve M. Mengü (Edt.), Dijital aktivizm üzerine içinde (s. 33-62), İstanbul: Der Yayınları.

Gündüz, Ş. (2016). Pasif aktivizm: örgütlerde patolojik sorun, N. Yılmaz Sert, (Edt.), Aktivizm içinde (s.157-176). İstanbul: Değişim Yayınları.

Güneş, A. (2013). Göstergebilim tarihi. Humanities Sciences, 8(4), 332-348.

Gürel, E., Nazlı, A. (2019). Dijital aktivizm: Change. org kampanyaları üzerine bir analiz. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(4), 187-206.

Habip, B. (2009). Freud ve kadınlık. Zeynep Direk (Der.), Cinsiyetli olmak içinde (s.25-34). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Işık, T. (2020). Yeni medya ve dijital aktivizm. R. Koç (Edt.), Dijital aktivizm içinde (s.111-137). Konya: Eğitim Yayınevi.

Keller, E. (2007). Toplumsal cinsiyet ve bilim üzerine düşünceler, (F. B. Aydar, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.

Köse, E. (2013). Cinsiyet/toplumsal cinsiyet ikiciliği üzerine eleştirel yaklaşımlar ya da doğa “doğal mıdır?”, Toplumsal Cinsiyet II, Doğu Batı Düşünce Dergisi, 64, 37-53.

Kuşcan Ö. A. (2010). Antik çağdan günümüze kadının öyküsü. Ankara: Mattek Matbaacılık.

Latta, J. N., Oberg, D. J. (1994). A conceptual virtual reality model. IEEE Computer Graphics and Applications, 14(1), 23-29.

Lievrouw, L.A. (2016). Alternatif ve aktivist yeni medya. (İ. S. Temizalp, Çev.). İstanbul: Epsilon Yayıncılık.

Oktan, A., Küçükalkan, Y. (2013). Kadının şeytani kimyası: üçüncü sayfa ve kıskanmak filmlerinde kadın tipolojileri. Doğu-Batı Dergisi, 64, 221-237.

Parés, N., Parés, R. (2006). Towards a model for a virtual reality experience: The virtual subjectiveness. Presence, 15(5), 524-538.

Parsa, A. F. (2008). ‘Mutluluk Paradoksu’ Greimas’ın Eyleyensel Örnekçesiyle. (researchgate.net). Erişim Tarihi: 30.07.2023.

Reaney, M. (1999). Virtual reality and the theatre: immersion in virtual worlds. Digital Creativity, 10(3), 183-188.

Rifat, M. (1998). XX yüzyılda dilbilim ve göstergebilim kuralları. İstanbul:YKY.

Schuemie, M. J., Van Der Straaten, P., Krijn, M., Van Der Mast, C. A. (2001). Research on presence in virtual reality: A survey. CyberPsychology & Behavior, 4(2), 183-201.

Sert, Y. N. (2016). Aktivizmin Kavramsal, Gelişimsel ve Araçsal Açıdan İncelenmesi. N. Yılmaz Sert (Edt.), Aktivizm içinde (s.11-43). İstanbul: Değişim Yayınları.

Slater, M. (2018). Immersion and the illusion of presence in virtual reality. British Journal of Psychology, 109(3), 431-433.

Soydan, M. (2007). Yavuz Turgul’un gönül yarası filminin greimas’ın eyleyensel örnekçesine göre çözümlenmesi. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(18), 1-15.

Steuer, J. (1992). Defining virtual reality: Dimensions determining telepresence. Journal of Communication, 42(4), 73-93.

Şen, A. F., Kök, H. (2017). Sosyal medya ve feminist aktivizm: Türkiye’deki feminist grupların aktivizm biçimleri. Atatürk İletişim Dergisi, (13), 73-86.

Taburoğlu, Ö. (2013). Queer kuramı: yapılaşmamış kimlikler, keyfi cinsiyetler. Toplumsal Cinsiyet II, Doğu Batı Düşünce Dergisi.

Venancio, R. D. O. (2016). Narrative between Action and Transformation: AJ Greimas’ Narratological Models. Available at SSRN 2879907.

Yıldırım, G. (2019). Aktivizm, medya ve yeni medya. H. Boztepe Taşkıran ve Murat Mengü (Edt.), Dijital aktivizm üzerine içinde (s.63-102). İstanbul: Der Yayınları.

Yayınlanmış

2023-10-12

Nasıl Atıf Yapılır

MOLO, Ümmühan. (2023). Sanal Gerçeklik Anlatılarında Deneyim Aktivizmi: “Kız Kardeşlik” Teması Ve Fight Back VR Örneği. DÜNYA KADIN ÇALIŞMALARI DERGİSİ, 8(2), 276–290. https://doi.org/10.5281/zenodo.8431076

Sayı

Bölüm

Articles