Ebelerin Profesyonel Değerleri ve Mesleki Tutumları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8431126Anahtar Kelimeler:
Ebe- Mesleki tutum- Profesyonel değerÖzet
Amaç: Bu araştırmanın amacı ebelerin profesyonel değerleri ve mesleki tutumları arasındaki ilişkiyi belirlemektir.
Amaç: Bu araştırmanın amacı ebelerin profesyonel değerleri ve mesleki tutumları arasındaki ilişkiyi belirlemektir.
Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan bu araştırma Şubat 2022 - Haziran 2023 tarihleri arasında Türkiye’nin doğusunda bir il merkezinde birinci ve ikinci basamak sağlık hizmetinde çalışan ebeler ile yürütülmüştür. Araştırma 285 ebe ile tamamlanmıştır Veriler yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. Verilerin toplanmasında kişisel bilgi formu, “Ebelerin Profesyonel Değerleri Ölçeği” ve “Meslekte Profesyonel Tutum Envanteri” kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan ebelerin yaş ortalaması 32.98±6.92’dir. Ebelerin %66.7’si evli, %71.3’ü lisans mezunudur. Ebelerin profesyonel değerleri ölçeği puan ortalaması 124.10±19.23, meslekte profesyonel tutum envanteri puan ortalaması 138.90±15.42’dir. Ebelerin profesyonel değerleri ölçeği ve meslekte profesyonel tutum envanteri toplam puan ortalamaları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır (r=0.283, p<0.000). Ebelerin profesyonel değerlerini eğitim, çalıştığı servis, çalışma şekli, çalışma süresi, profesyonellik ile ilgili eğitim alma ve mesleki derneklere üyelik; meslekte profesyonel tutumunu ise eğitim, çalışılan birimden memnun olma, çalışma şekli, mesleği tercih etme nedeni, ebelik ile ilgili yenilikleri takip etme ve lisansüstü eğitim yapmayı düşünmenin etkilediği bulunmuştur.
Sonuç: Bu araştırmaya katılan ebelerin profesyonel değerleri olumlu ve mesleki tutumları yüksektir. Özellikle eğitim düzeyi, mesleki bilgi/yeniliklerin takip edilmesi, çalışılan birim ve örgütlenmenin hem profesyonel değer algısında hem de meslekte profesyonel tutumda olumlu etkiye sahip olduğu söylenebilir. Bu araştırma sonuçlarına göre ebelerin mesleki rol ve sorumluluklarını en iyi şekilde uygulayacağı birimlerde görevlendirilmelidir. Örgütlenmenin önemini vurgulanmalıdır. Çünkü mesleki derneklerin hem profesyonel değerler hem de mesleki tutum açısından önemli bir değişken olduğu görülmektedir.
Bulgular: Araştırmaya katılan ebelerin yaş ortalaması 32.98±6.92’dir. Ebelerin %66.7’si evli, %71.3’ü lisans mezunudur. Ebelerin profesyonel değerleri ölçeği puan ortalaması 124.10±19.23, meslekte profesyonel tutum envanteri puan ortalaması 138.90±15.42’dir. Ebelerin profesyonel değerleri ölçeği ve meslekte profesyonel tutum envanteri toplam puan ortalamaları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır (r=0.283, p<0.000). Ebelerin profesyonel değerlerini eğitim, çalıştığı servis, çalışma şekli, çalışma süresi, profesyonellik ile ilgili eğitim alma ve mesleki derneklere üyelik; meslekte profesyonel tutumunu ise eğitim, çalışılan birimden memnun olma, çalışma şekli, mesleği tercih etme nedeni, ebelik ile ilgili yenilikleri takip etme ve lisansüstü eğitim yapmayı düşünmenin etkilediği bulunmuştur.
Sonuç: Bu araştırmaya katılan ebelerin profesyonel değerleri olumlu ve mesleki tutumları yüksektir. Özellikle eğitim düzeyi, mesleki bilgi/yeniliklerin takip edilmesi, çalışılan birim ve örgütlenmenin hem profesyonel değer algısında hem de meslekte profesyonel tutumda olumlu etkiye sahip olduğu söylenebilir. Bu araştırma sonuçlarına göre ebelerin mesleki rol ve sorumluluklarını en iyi şekilde uygulayacağı birimlerde görevlendirilmelidir. Örgütlenmenin önemini vurgulanmalıdır. Çünkü mesleki derneklerin hem profesyonel değerler hem de mesleki tutum açısından önemli bir değişken olduğu görülmektedir. Ebelere verilen hizmet içi eğitim programlarında profesyonellik ve mesleki değerler konularına yer verilmelidir.
Referanslar
Akan, A. (2021). Tekirdağ İli ve İlçelerinde Çalışan Ebelerin Tükenmişlik Düzeyleri ile Profesyonel Değerleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ebelik Ana Bilim Dalı, İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Aksoy, F. (2008). Psikolojik Şiddetin (Mobbing) Sağlık Çalışanlarına Etkisi. Doktora Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Kurumları Yöneticiliği Anabilim Dalı, İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Altay, S. (2017). Cumhuriyetin İlk On Beş Yılında Ebelik Eğitimine ve Mesleğin Dönüşümüne Dair Kısa Bir Bakış (1923-1938). Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 17(35):167-217.
Amanak, K., Demirkol, İ., Kuru, Z. (2019). Ebelik Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri ile Öz Etkililik Yeterlik Düzeyleri Arasındaki İlişki. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(2):71-75.
Arpacıoğlu, M.S., Baltacı, Z., Ünübol, B., (2021). COVID-19 Pandemisinde Sağlık Çalışanlarında Tükenmişlik, Covid Korkusu, Depresyon, Mesleki Doyum Düzeyleri ve İlişkili Faktörler. Cukurova Medical Journal, 46(1):88-100.
Balçık Çolak, M., İçke, S. (2023). Ebelerin Profesyonel Değerleri ve Mesleki Yetkileriyle İlgili Algılarının Değerlendirmesi. Sağlık Profesyonelleri Araştırma Dergisi, 5(1):10-18.
Baran Camci, G., Kavuran, E. (2021). Hemşirelerin İş Stresi ve Tükenmişlik Düzeyleri İle Meslek ve Yaşam Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 24(2):274-283.
Barutçu, E., Serinkan, C. (2008). Burnout Syndrome: An Important Problem Today, and a Research Study Conducted in Denizli. Ege Academic Review, 8:541-561.
Başkurt, E., Aydın Ateş, N. (2020). Ebelik Alanında İnovasyon Yaklaşımları. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 7(2):29-34.
Bodur, G. (2018). Hemşirelik Öğrencilerinin Bireysel Yenilikçilik (İnovasyon) Düzeyleri ile Girişimcilik Eğilimleri Arasındaki İlişki. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(2):139-148.
Bolat, D. (2023). Ebelerin Profesyonel Değerleri İle Mahremiyet Bilincinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Hamidiye Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ebelik Anabilim Dalı, İstanbul: Sağlık Bilimleri Üniversitesi.
Borelli, S.E. (2014). What is a Good Midwife? Insights From the Literatüre. Midwifery, 2014:30, 3-10.
Byars, M., Camacho, M., Earley, D., Harrington, L. 2017. Professionalism in the Critical Care Setting: A Concept Analysis. Nursing Critical Care, 12(3):5-8.
Çelik, S., Ünal, Ü., Saruhan, S. (2012). Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin Mesleki Profesyonelliklerinin Değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 20(3):193-199.
Demir Dikmen, Y., Yönder, M., Yorgun, S., Yıldırım Usta, Y., Umur, S., Aytekin, A. (2014). Hemşirelerin Profesyonel Tutumları ile Bunu Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3):158-164.
Demirbaş Meydan, Ş. (2016). Ebelerin Profesyonel Değerleri Ölçeğinin Geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ebelik Anabilim Dalı, İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Ekström, A.C., Thorstensson, S. (2015). Nurses and Midwives Professional Support İncreases With İmproved Attitudes - Design and Effects of a Longitudinal Randomized Controlled Process-Oriented İntervention. BMC Pregnancy Childbirth, 15(275):1-9.
Erbil, N., Bakır, A. (2009). Meslekte Profesyonel Tutum Envanterinin Geliştirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1):290-302.
Ertekin Pınar, Ş., Cesur, B., Duran, Ö., Güler, E., Üstün, Z., Abak, G. (2013). Ebelik Öğrencilerinin Mesleki Profesyonellikleri ve Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 8(23):19-37.
Esen, B., Karakoç, A. (2016). Yenidoğan Yoğun Bakım Ebe ve Hemşirelerinin Etik İkilemleri ve Mesleki Profesyonellik Düzeyleri İle İlişkisi. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 6:30-46.
Fırtına Çakı, E., Sönmez, M. (2020). Hastanede Çalışan Hemşirelerin Meslekte Profesyonel Tutum Düzeylerinin Belirlenmesi. Türk Fen ve Sağlık Dergisi, 1(2):58-69.
Homer, C.S.E., Friberg, I.K., Dias, M.A.B., Ten Hoope-Bender, P., Sandall, J., Speciale, A.M., Bartlett, L.A. (2014). The Projected Effect of Scaling Up Midwifery. The Lancet, 384(9948):1146-1157.
İlhan, S. (2004). Bazı Temel İşlevleri ve Artan Önemi Açısından Meslek. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 3(1):132-137.
Karaçam, Z. (2016). Türkiye’de Profesyonel Bir Disiplin Olarak Ebelik Mesleğinin Durumu: Yasal Düzenlemeler, Eğitim ve Araştırma. Lokman Hekim Dergisi, 6(3):128- 136.
Kaya, D., Yurdakul, M. (2007). Türkiye’de ve Dünyada Ebelik Eğitimi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 3(2):233-241.
Kızılca Çakalöz, D., Çoban, A. (2019). Profesyonel Bir Meslek Olarak Ebelik: Lisansüstü Program Öğrencileri Ne Düşünüyor? Tek Durumlu Bir Örnek Olay Çalışması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 22(4):239-248.
Nazik, E., Arslan, S. (2014). Hemşirelik Mesleğinin Geleceği: Öğrencilerin Beklentileri. Bozok Tıp Dergisi, 4(1): 33-40.
O’Loughlin, J., Casanova1, F., Jones, S.E., Hagenaars, S.P., Beaumont, R.N., Freathy, R.M., Watkins, E.R., Vetter, C., Rutter, M.K., Cain, S.W., Phillips, A.J.K., Windred, D.P., Wood, A.R., Weedon, M.N., Tyrrell, J. (2021). Using Mendelian Randomisation Methods to Understand Whether Diurnal Preference is Causally Related to Mental Health. Molecular Psychiatry, 26:6305-6316.
Ohayon, M.M., Lemoine, P., Arnaud Briant, V., Dreyfus, M. (2002). Prevalence and Consequences of Sleep Disorders in a Shift Worker Population. Journal of Psychosomatic Research, 53(1):577-583.
Öner Altıok, H., Üstün, B. (2014). Profesyonellik: Kavram Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi E-Dergisi, 7(2):151-155.
Özkahraman Koç, Ş. (2019). Factors Affecting the Professionalism of Midwifery Students. International Journal of Scientific and Technological Research, 5(2):55-61.
Renfrew, M.J., McFadden, A., Bastos, M.H., Campbell, J., Channon, A.A., Cheung, N.F., Silva, D.R.A.D., Downe, S., Kennedy, H.P., Malata, A.,
McCormick, F., Wick, L., Declercq, E. (2014). Midwifery and Quality Care: Findings From a New Evidence-Informed Framework for Maternal and Newborn Care. The Lancet, 384(9948):1129-1145.
Reyhanoğlu, N., Yıldırım, A. (2022). Hemşirelikte Profesyonel Tutum ve Davranışların Değerlendirilmesi. Uluslararası Turizm, Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi, 6(1):53- 64.
Samancı, H., Basım, H.N. (2018). Kendilik Değerlendirmeleri ve İş Yükü Fazlalığının Mesleki Tatmin Üzerine Etkisi: Avukatlar Üzerine Bir Araştırma. İş ve İnsan Dergisi, 5(2):169-174.
Sökmen, Y., Taşpınar, A. (2021). Ebelerin Mesleki Profesyonel Tutumları ve Etkileyen Faktörler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 24(2):156-166.
Summer, A., Guendelman, S., Kestler, E., Walker, D. (2017). Professional Midwifery in Guatemala: A Qualitative Exploration of Perceptions, Attitudes and Expectations Among Stakeholders. Social Science & Medicine, 184:99-107.
Şahin, D. (2009). Ankara Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi Hemşirelerinin Rol Çatışması-Rol Belirsizliği ve Tükenmişlik Durumları. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, Ankara: Ankara Üniversitesi.
Şenol, F., Uğurlu, Z. (2019). Farklı Kuşaklardaki Hemşirelerin Mesleki Profesyonel Tutumlarının Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum Dergisi, 29(1):44-53.
Tanaka, N., Horiuchi, S., Shimpuku, Y., Leshabari, S. (2015). Carreer Development Expectation and Challenges of Midwives in Urban Tanzania: A Preliminary Study. BMC Nursing, 14(27):1-6.
Tarhan, G., Kılıç, D., Yıldız, E. (2016). Hemşirelerin Mesleğe Yönelik Tutumları ile Mesleki Profesyonellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 58:411-416.
Tarhan, N., Şar, S. (2021). Sağlıkta Bireysel Yenilikçilik, Motivasyonel Kararlılık ve Performans. Lokman Hekim Dergisi, 11(1):10-15.
Toker, E., Turan, Z., Seçkin, Z. (2020). Bir Hastanede Çalışan Ebelerin Mesleki Örgütlenme Durumu, İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum, 1:88-97.
Toker, S. (2016). Sivas İl Merkezinde Çalışan Ebelerin Meslekte Profesyonel Tutumlarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ebelik Ana Bilim Dalı, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.
Ünal, S., Karlıdağ, R., Yoloğlu, S. (2001). Hekimlerde Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeylerinin Yaşam Doyumu Düzeyleri İle İlişkisi. Klinik Psikiyatri, 4:113-118.
Ünsar, S., Akgün Kostak, M., Kurt, S., Erol, Ö., (2011). Hemşirelerin Kendini Gerçekleştirme Düzeyleri ve Etkileyen Etmenler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4(1):2-6.
Ünver, H., Şimşek Küçükkelepçe, D., Ünver, Z. (2022). Ebelerde Mesleki Aidiyetin Profesyonel Değer Tutumuna Etkisi. Turkish Journal Family Medicine and Primary Care, 16 (1):8-15.
Yeşiltaş, A., Gül, İ.(2016). Hemşirelerin Çalışmak İçin Tercih Ettikleri Birimler ve Tercih Nedenleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(2):74-87.
Yörük, S. (2006). Dünya'da Ebelik Eğitimi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1):46-50.
Yücel, U., Ünal, İ., Özdemir, T., Koyuncu, M., Çakmak, N. (2018). Ebelik Öğrencilerinin Profesyonel Değer Algılarının Belirlenmesi. Medical Sciences, 13(4):94-104.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 DÜNYA KADIN ÇALIŞMALARI DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
