Ölü Doğum Yapan Kadınlara Yapılan Destekleyici Müdahaleler: Sistematik Derleme
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14591107Anahtar Kelimeler:
ölü doğum- ölü doğumda bakım- ölü doğum yapan anne- müdahaleÖzet
Amaç: Ölü doğum kadınların duygusal ve fiziksel sağlığını olumsuz etkileyen önemli yaşam olaylarından biridir. Bu süreçte kadınlar, uygun destek ve müdahalelere ihtiyaç duymaktadır. Bu sistematik derlemenin amacı, ölü doğum yapan kadınlara yapılan müdahale çalışmalarının değerlendirilmesi, ihtiyacın saptanması ve alanda çalışanlara bu sonuçlarla ilişkin farkındalık yaratmaktır.
Yöntem: Literatür taraması ‘Google Scholar, PubMed, Scopus, Medline, Cohrane, DynaMed, Web of Science’ elektronik veri tabanları taranarak yapıldı. 2013-2023 yılları arasında yayınlanmış Türkçe ve İngilizce çalışmalar incelendi. Bu literatür taraması Kasım 2023-Mart 2024 ayları arasında gerçekleştirildi. Son on yılda yapılan tam metin elde edilen, İngilizce ve Türkçe dilinde yayınlanan ve 20 haftalık ve üstü gebelikte ölü doğum yapan kadınlara yapılan müdahale çalışmaları içeren yedi çalışma dâhil edildi. Çalışmalardan elde edilen sonuçlar PRISMA bildirimi kriterleri esas alınarak analiz edildi. Bu sistematik derleme için PROSPERO kaydı yapılmıştır.
Literatür Bulguları: Dâhil etme kriterlerine uyan 7 çalışmanın, üçü karma yöntem, üçü yarı deneysel çalışma ve biri randomize kontrollü çalışma özelliğindedir. Konuyla ilgili çalışmaların üçünün Hindistan’da, ikisi İran’da, ikisi Amerika Birleşik Devletleri’nde yapıldığı saptandı. Ölü doğum sonrası kadınlara, bilişsel temelli yoga, bilişsel temelli meditasyon, nefes egzersizleri gibi uygulamaların yer aldığı farkındalık temelli müdahale, çevrimiçi yoga uygulaması, psikolojik yas danışmanlığı ve ölü doğum sonrası hamile kalan kadınlara psikoeğitim müdahalelerini içeren destekleyici müdahalelerin uygulandığı tespit edilmiştir.
Sonuç: Ölü doğum yapan kadınlara yapılan müdahalelerin kadınların yaşadığı perinatal keder, anksiyete ve depresyon, kaygı gibi semptomları azaltmada etkili olabileceği belirlenmiştir. Ölü doğum sonrası yaşanan yasın ilk zamanlar daha yoğun olduğu, etkisinin nispeten zamanla azaldığı dikkate alınarak başlangıçta psikolojik yas danışmanlığı, uzun vadede yoga ve meditasyon gibi farkındalık temelli uygulamaların, kendi mahrem alanlarında çevrimiçi yoga, ölü doğumdan sonra tekrar gebe kalan kadınlara psikoeğitim müdahalesi uygulanması önerilmektedir. Bu uygulamaların hayata geçirilmesine ve araştırmalara devam edilmesine ihtiyaç vardır.
Referanslar
Aho, A. L., Malmisuo, J., & Kaunonen, M. (2018). The effects of peer support on post‐traumatic stress reactions in bereaved parents. Scandinavian journal of caring sciences, 32(1), 326-334.
Azogh, M., Shakiba, M., & Navidian, A. (2018). The effect of psychoeducation on anxiety in subsequent pregnancy following stillbirth: A quasi-experimental study. Journal of family & reproductive health, 12(1), 42.
Asadzadeh, L., Jafari, E., Kharaghani, R., & Taremian, F. (2020). Effectiveness of midwife-led brief counseling intervention on post-traumatic stress disorder, depression, and anxiety symptoms of women experiencing a traumatic childbirth: a randomized controlled trial. BMC pregnancy and childbirth, 20, 1-9.
Amos Grunebaum, MD, FACOGFrank A Chervenak, MD (2023) Stillbirth: Maternal care
Blencowe, H., Cousens, S., Jassir, F. B., Say, L., Chou, D., Mathers, C., ... & Poppe, O. (2016). National, regional, and worldwide estimates of stillbirth rates in 2015, with trends from 2000: a systematic analysis. The Lancet Global Health, 4(2), e98-e108.
Burden, C., Bradley, S., Storey, C., Ellis, A., Heazell, A. E., Downe, S., ... & Siassakos, D. (2016). From grief, guilt pain and stigma to hope and pride–a systematic review and meta-analysis of mixed-method research of the psychosocial impact of stillbirth. BMC pregnancy and childbirth, 16, 1-12.
Barker, T. H., Stone, J. C., Sears, K., Klugar, M., Tufanaru, C., Leonardi-Bee, J., ... & Munn, Z. (2023). The revised JBI critical appraisal tool for the assessment of risk of bias for randomized controlled trials. JBI evidence synthesis, 21(3), 494-506.
Cacciatore, J. (2013, April). Psychological effects of stillbirth. In Seminars in Fetal and Neonatal Medicine (Vol. 18, No. 2, pp. 76-82). WB Saunders.
Cacciatore, J., Thieleman, K., Osborn, J., & Orlowski, K. (2014). Of the soul and suffering: Mindfulness-based interventions and bereavement. Clinical Social Work Journal, 42, 269-281.
Cumpston, M., Li, T., Page, M. J., Chandler, J., Welch, V. A., Higgins, J. P., & Thomas, J. (2019). Updated guidance for trusted systematic reviews: a new edition of the Cochrane Handbook for Systematic Reviews of Interventions. The Cochrane database of systematic reviews, 2019(10).
Choummanivong, M., Karimi, S., Durham, J., Sychareun, V., Flenady, V., Horey, D., & Boyle, F. (2020). Stillbirth in Lao PDR: a healthcare provider perspective. Global Health Action, 13(sup2), 1786975.
Dimidjian, S., Goodman, S. H., Felder, J. N., Gallop, R., Brown, A. P., & Beck, A. (2015). An open trial of mindfulness-based cognitive therapy for the prevention of perinatal depressive relapse/recurrence. Archives of women's mental health, 18, 85-94.
Dimidjian, S., Goodman, S. H., Felder, J. N., Gallop, R., Brown, A. P., & Beck, A. (2016). Staying well during pregnancy and the postpartum: A pilot randomized trial of mindfulness-based cognitive therapy for the prevention of depressive relapse/recurrence. Journal of consulting and clinical psychology, 84(2), 134.
Ellis, A., Chebsey, C., Storey, C., Bradley, S., Jackson, S., Flenady, V., ... & Siassakos, D. (2016). Systematic review to understand and improve care after stillbirth: a review of parents’ and healthcare professionals’ experiences. BMC pregnancy and childbirth, 16(1), 1-19.
Esencan Y.T. (2022). Yoga ve Meditasyonun Doğum Sürecine Etkisi, (Master's thesis, İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
Guardino, C. M., Dunkel Schetter, C., Bower, J. E., Lu, M. C., & Smalley, S. L. (2014). Randomised controlled pilot trial of mindfulness training for stress reduction during pregnancy. Psychology & health, 29(3), 334-349.
Huberty, J., Leiferman, J. A., Gold, K. J., Rowedder, L., Cacciatore, J., & McClain, D. B. (2014). Physical activity and depressive symptoms after stillbirth: informing future interventions. BMC pregnancy and childbirth, 14(1), 1-8.
Horsch, A., Jacobs, I., & McKenzie‐McHarg, K. (2015). Cognitive predictors and risk factors of PTSD following stillbirth: a short‐term longitudinal study. Journal of traumatic stress, 28(2), 110-117.
Huberty, J. L., Matthews, J., Leiferman, J., Hermer, J., & Cacciatore, J. (2017). When a baby dies: a systematic review of experimental interventions for women after stillbirth. Reproductive Sciences, 24(7), 967-975.
Huberty, J. L., Matthews, J., Leiferman, J., Hermer, J., & Cacciatore, J. (2017). When a baby dies: a systematic review of experimental interventions for women after stillbirth. Reproductive Sciences, Jul; 24(7), 967-975. (Huberty et al,2017-a)
Huberty, J. L., Matthews, J., Leiferman, J., & Cacciatore, J. (2017). Experiences of women who participated in a beta-test for an online-streamed yoga intervention after a stillbirth. International journal of yoga therapy, Nov; 27(1), 59-68. (Huberty et al,2017-b)
Hong, Q. N., Fàbregues, S., Bartlett, G., Boardman, F., Cargo, M., Dagenais, P., ... & Pluye, P. (2018). The Mixed Methods Appraisal Tool (MMAT) version 2018 for information professionals and researchers. Education for information, 34(4), 285-291.
Hagigi, M., Oladbaniadam, K., Mohaddesi, H., & Rasuoli, J. (2020). The effect of an intervention based on the Warden's principles on the level of grief in mothers with pregnancy loss.
Hollins Martin, C. J., & Reid, K. (2023). A scoping review of therapies used to treat psychological trauma post perinatal bereavement. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 41(5), 582-598.
Huberty, J., Sullivan, M., Green, J., Kurka, J., Leiferman, J., Gold, K., & Cacciatore, J. (2020). Online yoga to reduce post traumatic stress in women who have experienced stillbirth: a randomized control feasibility trial. BMC complementary medicine and therapies, 20, 1-19.
Joanna Briggs Institute. Critical Appraisal Tools. Accessed March, 29, 2024. https://jbi.global/critical-appraisal-tools
Lever Taylor, B., Cavanagh, K., & Strauss, C. (2016). The effectiveness of mindfulness-based interventions in the perinatal period: a systematic review and meta-analysis. PloS one, 11(5), e0155720.
Lisy, K., Peters, M. D., Riitano, D., Jordan, Z., & Aromataris, E. (2016). Provision of meaningful care at diagnosis, birth, and after stillbirth: a qualitative synthesis of parents' experiences. Birth, 43(1), 6-19.
Martínez-Serrano, P., Pedraz-Marcos, A., Solís-Muñoz, M., & Palmar-Santos, A. M. (2019). The experience of mothers and fathers in cases of stillbirth in Spain. A qualitative study. Midwifery, 77, 37-44.
Norrmann-Vigil, I. H. (2015). Conceptualizing and articulating pregnancy loss through embodiment in peer interaction. Language & Communication, 45, 70-82.
Nurse, N. J. (2018). Managing ambiguity: Nurses caring for the mother of a stillborn baby. City University of New York.
Navidian, A., & Saravani, Z. (2018). Impact of cognitive behavioral-based counseling on grief symptoms severity in mothers after stillbirth. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 12(1).
Nournorouzi, L., Nourizadeh, R., Hakimi, S., Esmaeilpour, K., & Najmi, L. (2022). The effect of a coping program on mothers’ grief following perinatal deaths. Journal of Education and Health Promotion, 11(1), 248.
Nurse-Clarke, N., DiCicco-Bloom, B., & Limbo, R. (2019). Application of caring theory to nursing care of women experiencing stillbirth. MCN: The American Journal of Maternal/Child Nursing, 44(1), 27-32.
O’Connell, O., Meaney, S., & O’Donoghue, K. (2016). Caring for parents at the time of stillbirth: How can we do better?. Women and Birth, 29(4), 345-349.
Page, M. J., McKenzie, J. E., Bossuyt, P. M., Boutron, I., Hoffmann, T. C., Mulrow, C. D., ... & Moher, D. (2021). The PRISMA 2020 statement: an updated guideline for reporting systematic reviews. International journal of surgery, 88, 105906.
Roberts, L. R., & Montgomery, S. B. (2015). Mindfulness-based intervention for perinatal grief after stillbirth in rural India. Issues in mental health nursing, 36(3), 222-230.
Roberts, L. R., & Montgomery, S. B. (2016). Mindfulness-based intervention for perinatal grief in rural India: improved mental health at 12 months follow-up. Issues in mental health nursing, 37(12), 942-951.( Robert and Montgomery 2016-a).
Roberts, L., & Montgomery, S. (2016). Mindfulness-based intervention for perinatal grief education and reduction among poor women in Chhattisgarh, India: a pilot study. Interdisciplinary journal of best practices in global development, 2(1). ( Robert and Montgomery 2016-b).
Santra, G. (2022). Yoga and the Need of Its Integration in Modern Medicine. The Journal of the Association of Physicians of India, 70(12), 11-12.
Şaşmaz, Y. (2022). Çevrimiçi yoga temelli egzersiz programının primer dismenoreli kadınlarda etkisinin araştırılması (Master's thesis, İstanbul Medipol Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
Tektaş, P., & Çam, O. (2017). The effects of nursing care based on Watson's theory of human caring on the mental health of pregnant women after a pregnancy loss. Archives of psychiatric nursing, 31(5), 440-446.
Tanner, D., Murthy, S., Lavista Ferres, J. M., Ramirez, J. M., & Mitchell, E. A. (2023). Risk factors for late (28+ weeks’ gestation) stillbirth in the United States, 2014–2015. Plos one, 18(8), e0289405.
Wojcieszek, A. M., Shepherd, E., Middleton, P., Lassi, Z. S., Wilson, T., Murphy, M. M., ... & Flenady, V. (2018). Care prior to and during subsequent pregnancies following stillbirth for improving outcomes. Cochrane Database of Systematic Reviews, (12).
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 DÜNYA KADIN ÇALIŞMALARI DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
